Cricoteka - historia oryginalnej architektury budynku i aktualne wystawy

Przechodząc po bulwarach wiślanych w Krakowie, od strony Kazimierza można zobaczyć oryginalny i intrygujący budynek. To Cricoteka Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora. To przykład ciekawej i kreatywnej architektury, która dobrze łączy historię z nowoczesnością. Wkrótce w obiekcie zostanie otwarta nowa wystawa czasowa.

Cricoteka to wyjątkowe miejsce na mapie Krakowa, łączące w sobie funkcje muzeum, archiwum, galerii i ośrodka badawczego poświęconego twórczości Tadeusza Kantora – wybitnego artysty awangardowego i twórcy Teatru Cricot 2. Instytucja została powołana do życia w 1980 roku jako żywe archiwum działalności teatralnej Kantora, a dziś stanowi przestrzeń dialogu sztuki współczesnej z jego ideami.

Najbardziej charakterystycznym elementem Cricoteki jest jej siedziba przy ul. Nadwiślańskiej, otwarta w 2014 roku. Budynek ten to połączenie zabytkowej elektrowni komunalnej z nowoczesną bryłą, zaprojektowaną przez IQ2 Konsorcjum z Krakowa. Stara elektrownia, działająca od 1900 roku, przez lata pełniła różne funkcje społeczne. Dziś mieszczą się w niej biura, archiwum i sala teatralna.

Nowoczesna część Cricoteki przyciąga uwagę nie tylko formą, ale i ideą. Jej konstrukcja nawiązuje do rysunku Tadeusza Kantora „Człowiek ze stołem”. Budynek, zawieszony nad częścią zabytkową, przypomina stół – motyw często obecny w twórczości artysty. Architekci inspirowali się koncepcjami Kantora, takimi jak ambalaż (opakowanie), pomniki niemożliwej architektury oraz zacieranie granic między aktorem a widzem. Nowa część mieści przestrzeń wystawienniczą, edukacyjną i kawiarnię, a całość połączona jest podziemnym holem.

Odważny projekt Cricoteki zdobył liczne nagrody, w tym Grand Prix Nagrody Architektonicznej „Polityki” oraz tytuł najlepszego budynku użyteczności publicznej w konkursie „Życie w Architekturze” za lata 2013–2014. Doceniono go za stworzenie przestrzeni publicznej, która łączy funkcje użytkowe z teatralną metaforą.

Cricoteka - aktualne wystawy:

• Kantor. Terapia widzeń – wkrótce otwarcie wystawy

— 16 lipca 2025 roku Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora Cricoteka otwiera nową wystawę kolekcji – „Kantor. Terapia widzeń”. Oprócz dzieł i unikalnych archiwaliów związanych z twórczością Tadeusza Kantora znajdą się na niej prace międzynarodowej grupy artystek i artystów: Alexandry Bachzetsis, Anety Grzeszykowskiej, Marysi Lewandowskiej, Nikity Kadana, Goshki Macugi, Christopha Schlingensiefa, Gisèle Vienne — zapraszają organizatorzy.

• (Nie)Umarła klasa – wystawa czasowa

Wystawa „(Nie)Umarła klasa” zainspirowana została przypadającą na 2025 rok 50. rocznicą premiery legendarnego spektaklu „Umarła klasa” Teatru Cricot 2 – sztuki, która zrewolucjonizowała światowy teatr, unaoczniła bezprecedensowy warsztat pracy Tadeusza Kantora oraz jego wpływ na kolejne generacje odbiorców i twórców. [opis organizatora]