Kamienica Krakowska pod Wawelem - projekt pracowni BXB studio Bogusław Barnaś

Kamienica Krakowska pod Wawelem - projekt pracowni BXB studio Bogusław Barnaś

Znane krakowskie biuro architektoniczne BXB Studio otrzymało zlecenie zaprojektowania rewitalizacji starej kamienicy przy ulicy Powiśle 10 obok Wawelu w Krakowie. W obiekcie ma powstać nowy hotel z widokiem na Wisłę i Zamek Królewski. 

- W kamienicy krakowskiej pod Wawelem profuzja różnorodnych estetycznych kontekstów jest celem świadomym. BXB Studio stworzyło projekt, który poprzez nowoczesny język architektury odnosi się z rewerencją do przeszłości rozwoju miasta. Trudno oprzeć się także wrażeniu, że mamy do czynienia z czymś dotąd niespotykanym. Osobiście uważam, że nowoczesna konstrukcja wykorzystująca w dużym stopniu najnowsze technologie użycia drewna nawet podkreśla w pewnym stopniu związek z Kaplicą Zygmuntowską, która przecież w momencie powstawania miała iście nowatorski i bardzo futurystyczny w estetycznym krajobrazie miasta charakter. Koncepcja Bogusława Barnasia jest obiektem, który, ze względu na swój nowatorski rys, ale również ze względu na użyte technologie, perspektywę i głęboką świadomość kontynuacji rozwoju substancji miasta, może śmiało pójść śladem słynnej kaplicy grobowej i stać się nową perłą architektoniczną miasta. Ponadto zwekslować myślenie o rewitalizacji starych kamienic na zupełnie inne tory - mówi Filip Maciejowski, krytyk sztuki i architektury, Oslo


Animacja:

Informacje o projekcie:

Projekt: BXB studio Bogusław Barnaś
Zespół: Bogusław Barnaś, Bartłomiej Mierczak, Monika Kalinowska, Aleksandra Gawron, Wojciech Buchta, Urszula Furmanik, Katarzyna Trzepałka, Magdalena Fuchs
Film i wizualizacje: Unique Vision Studio Rafał Barnaś
Opracowanie graficzne: BXB studio Bogusław Barnaś
Funkcja: Hotel
Powierzchnia: 1400 m2
Lokalizacja: Kraków, ul. Powiśle 10
Data: 2022
Klient: Epol Holding Sp. z o.o 




Krakowska Kamienica pod Wawelem definiuje zupełnie nową jakość bulwarów nadwiślańskich. To budynek niezwykle nowatorski i bardzo krakowski zarazem. Posiada dynamiczną i zmienną stylistykę uzależnioną od położenia obserwatora, która wprost nawiązuje do kontekstu miejsca –  Zamku Wawelskiego i architektury Starego Miasta. Wykorzystuje potencjał technologiczny naszych czasów, ale przy tym jest trwały i ponadczasowy bo zakorzeniony w tradycji. Wierzymy w BXB studio, że dzięki temu jest on czymś więcej niż tylko nowoczesnym budynkiem - Bogusław Barnaś

Opis autorski pracowni:

Rewitalizacja, przebudowa i rozbudowa zabytkowej kamienicy przy ulicy Powiśle 10 w Krakowie, w bezpośrednim sąsiedztwie Zamku Wawelskiego to bardzo odpowiedzialne zadanie, które jednocześnie jest unikalną szansą na wprowadzenie nowej jakości waterfrontu nadwiślańskiego w centrum dawnej stolicy Polski.

Przedmiotem naszego zainteresowania jest niszczejąca, będąca w ruinie kamienica. Prace projektowe zaczęliśmy od wnikliwej analizy budynku przy ulicy Powiśle 10. Okazuje się, że ten pozornie nieatrakcyjny budynek miał swoje lata świetności. Powstał w ok 1900 roku i był pierwszą kamienicą w obecnej pierzei ulicy Powiśle. Był to budynek o wysokich walorach estetycznych, bogaty w ornamentykę i liczne zdobienia, wykończony piękną czerwoną cegłą oraz skontrastowanymi elementami o jasnych kolorach.


 Powiśle 10, ok. 1908 r.; Archiwum Narodowe w Krakowie A. Pawlikowski


W roku 1930 kamienica została nadbudowana niższą od istniejących kondygnacją, prawdopodobnie przeznaczoną dla lokalnych rybaków bądz robotników. W wyniku tej przebudowy straciła cały swój blask, zniknęły zdobienia, cegła została pokryta tynkiem, zaś proporcje uległy wyraźnemu zaburzeniu. Budynek zatracił piękno z trudem wypracowane przez twórców pierwotnego założenia.

W kolejnych latach w pierzei ulicy Powiśle powstawały kamienice w odrębnych stylach architektonicznych jak również w zupełnie innej skali.




Zdecydowaliśmy się przywrócić pierwotny blask i piękne proporcje projektowanej kamienicy, używając zabiegów projektowych adekwatnych do aktualnych czasów, kontekstu miejsca, wartości historycznej oraz możliwości współczesnej technologii. Rewitalizacja zakłada przywrócenie pierwotnej cegły i historycznych zdobień, oraz likwidację niedbale nadbudowanej ostatniej kondygnacji w latach późniejszych, dzięki czemu kamienica odzyska pierwotny wygląd z roku 1900. W ten sposób zostaną odtworzone proporcje oraz niebywała wartość architektoniczna i historyczna.

Jednak po przywróceniu pierwotnego stanu historyczna kamienica nie wpisuje się już tak dobrze w dzisiejszą pierzeję ulicy Powiśle. Sąsiednie kamienice przytłaczają ją i tworzą nieatrakcyjne, nieproporcjonalne masywne ściany szczytowe. Możemy również wyraźnie zauważyć, że w obecnym stanie parter ulicy Powiśle stanowi mało atrakcyjną i zaniedbaną przestrzeń, który nie przyciąga ani restauracji ani innych prestiżowych funkcji komercyjnych, które zapraszałyby Krakowian i turystów do eksplorowania piękna krakowskiej historii. Znajdziemy tutaj zaniedbane sklepy spożywcze typu żabka czy niewielkie sklepiki z pamiątkami. Nowa narożna kamienica przy Placu na Groblach, to jedyny aktywny parter z tarasem dachowym gdzie zlokalizowana jest restauracja. Nie jest to jednak obiekt na tyle znaczący i miastotwórczy aby ożywić tę cześć Krakowa. Dodać należy, iż projektowana kamienica znajduje się naprzeciw nowo powstałej zagłębionej w terenie dyskretnej informacji turystycznej. Przestrzeń zewnętrzna przyległa do tych budynków, niestety robi wrażenie pustej i nieprzyjaznej. Brakuje czynnika miastotwórczego, magnesu przyciągającego zainteresowanie przechodniów oraz tak zwanego aktywnego parteru ulicy. Właśnie taką rolę postanawiamy nadać projektowej kamienicy przy ulicy Powiśle 10, sugerując możliwie pełne otwarcie historycznych wnętrz na przyległą przestrzeń miejską.




Nasz projekt to propozycja odsłonięcia historii poprzez transparentną, w pełni przeszkloną fasadę parteru, zaprojektowaną przy użyciu najnowszych, zaawansowanych technologii. Zaktywizowany parter stanie się ekspozycją muzealną, pokazującą odsłonięte historyczne mury oraz zabytkowe stropy. Odsłaniając fasadę parteru tworzymy nowy salon miejski, który pozwoli na wciągnięcie życia toczącego się na ulicy do wnętrza kamienicy. 


W parterze proponujemy zlokalizowanie restauracji oraz recepcji hotelowej. Główne wejście do budynku, zlokalizowane w tym samym miejscu w którym jest obecnie, otwiera nas na wewnętrzny przeszklony pasaż, który przenosi nas na zielony dziedziniec oficyny. Pozostawiamy nienaruszone historyczne schody jak również historyczne ściany nośne kamienicy, minimalizując do minimum prace budowlane w tej części budynku. Będąca w opłakanym stanie oficyna zostanie przebudowana z zastosowaniem technologii CLT (Cross Laminated Timber). Chcielibyśmy w nowym budynku wprowadzić windę w możliwie dogodnym dla inwestycji miejscu. Aby zminimalizować ingerencję w historyczną tkankę, wolimy uniknąć budowy miejsc parkingowych, również ze względu na znajdujący się nieopodal podziemny parking miejski.
Przedstawiona metodologia daje nam możliwość odtworzenia historycznego piękna kamienicy z początku 20 wieku, jednak działając metodami adekwatnymi do aktualnych potrzeb, kontekstu miejsca oraz współczesnych możliwości technologicznych. Niestety przywrócona do świetności historyczna kamienica nie odpowiada aktualnej skali pierzei ulicy Powiśle. Z perspektywy dolnych bulwarów wiślanych budynek ginie całkowicie, jak również znacząco uwydatnia nieatrakcyjne sąsiednie ściany szczytowe. Aby rozwiązać problem tej dysproporcji, proponujemy nadbudowanie historycznej kamienicy w sposób adekwatny do prestiżu miejsca – sąsiedztwa Wawelu, oraz najbardziej eksponowanego nabrzeża w Krakowie.




Nadbudowę kamienicy rozpoczynamy od zdefiniowania nowatorskiej struktury. Szukamy wątków typowo krakowskich, inspiruje nas lokalna architektura – Zamek Wawelski, gotyk, krakowskie kopuły, renesansowe krużganki oraz modernizm – staramy się scalić różne wątki historyczne i mnogość styli. Szukamy kontynuacji w procesie ewolucji architektury tego miasta. Projektujemy w obecnie najnowocześniejszej i ekologicznej technologii – konstrukcji drewna klejonego CLT, która pozwoli nam zminimalizować obciążenia konstrukcyjne historycznej substancji, jak również przenieść znaczną część prac z placu budowy do fabryki gdzie powstaną precyzyjne prefabrykaty zarówno dla nadbudowy jak i części oficyny.

Kazimierz Wielki zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną, my niejako wracamy do drewnianej konstrukcji, ale w nowym, współczesnym wydaniu. Wracamy do materiału budowlanego uznawanego obecnie za jeden z najszlachetniejszych i najbardziej zrównoważonych, przyjaznych środowisku naturalnemu.

Szukamy również nowej formy zakorzenionej w tradycji, kulturze, kontekście miejsca, właściwej skali i odpowiedniej relacji z budynkami sąsiednimi i ich masywnymi ścianami szczytowymi.




Powstaje nowa forma na wskroś nowoczesna i futurystyczna jednak tak bardzo wyrastająca z historii i tradycji. Podziały nadbudowy biorą swój początek z niższych kondygnacji. Linie okien płynnie przechodzą w kasetonowy drewniany strop. Poprzez miękką nieco odchylającą się linię, która nawiązuje do konstrukcji gotyckich i krakowskich kopuł, uzyskujemy piękne przysłonięcie ścian szczytowych sąsiednich kamienic, jednocześnie minimalizujemy skalę i wysokość budynku oglądanego z perspektywy ulicy. Co więcej, struktura naszej nadbudowy zyskuje nowatorską, niezwykłą dynamikę. Obserwując ten obiekt z dalekiej perspektywy budynek na charakter wyraźnie gotycki, posiada strzeliste linie, natomiast z bliskiej przypomina renesansowe arkady, jeszcze bliżej przechodzi w miękkie formy przypominające barokowe ornamenty. Tym samym otrzymaliśmy nową, dynamiczną formę nadbudowy krakowskiej kamienicy, którą percepcja oka ludzkiego definiuje na różne sposoby, w zależności od perspektywy. Obłą formę elewacji tej współczesnej drewnianej nadbudowy wykańczamy miedzianą łuską, tak charakterystyczną dla dachów i kopuł Krakowa.
Wysokość nadbudowy jest zgodna z zapisami planu miejscowego. 

Przeszklona elewacja frontowa nadbudowy tworzy wnętrza krakowskich współczesnych komnat - prawdopodobnie najatrakcyjniejszych pokoi hotelowych w mieście, z uwagi na miejsce, walory widokowe, charakter wnętrza, jak również unikalny i pionierski sznyt zaprojektowanej konstrukcji. Owa konstrukcja nadbudowy w sposób płynny przechodzi z elewacji w kasetonowy drewniany strop będący ozdobą komnat hotelowych. Te piękne drewniane stropy kontynuują charakter zabytkowych wnętrz Krakowa, są widoczne również z perspektywy ulicy Powiśle. Zlokalizowane na samej górze dwupoziomowe, wysokie, gotyckie komnaty mają na tyle elastyczną konstrukcję, że w przyszłości mogą zostać połączone i pełnić np. funkcję sali konferencyjnej, studia telewizyjnego czy inną reprezentacyjną funkcję salonu miejskiego.




Dach naszej nadbudowy staje się użytkowym tarasem, kolejnym salonem miejskim, punktem widokowym dla turystów czy miejscem spędzania czasu na świeżym powietrzu dla gości hotelowych. Architektura tak zwanej piątej elewacji czyli dachu posiada wysokie walory estetyczne i jest spójna ze strukturą drewnianego stropu kasetonowego.

Poprzez kreatywne przetwarzanie lokalnych wzorców historycznych, powstał projekt Nowej Kamienicy Krakowskiej pod Zamkiem Wawelskim na brzegu Wisły. Kamienicy, której przywrócono pierwotne piękno, detal i proporcje. Kamienicy, która nie tylko intryguje i budzi emocje, ale przede wszystkim zyska społeczny walor obiektu muzealnego, poprzez wyeksponowanie zabytkowych wnętrz parteru tak by stały się niejako własnością każdego przechodnia i uczestnika życia miejskiego, by stały się miejscem tętniącym aktywnym życiem w miastotwórczym parterze ulicy Powiśle. Stworzyliśmy kamienicę, która kreuje w tym niezwykle ważnym dla Krakowa miejscu nową jakość architektoniczną wpisującą się w krakowski współczesny waterfront. Kamienicę, która miejmy nadzieję, zyska uznanie krakowian i poparcie wśród krakowskich władz.




Bio:

Bogusław Barnaś
mgr inż. arch. / Dipl. -Ing Arch.
architekt, projektant, nauczyciel akademicki

W swojej ponad 20 letniej działalności projektowej szuka syntezy człowieka z naturą, łączy zakorzenioną od wieków  tradycję z nowoczesnym zrównoważonym rozwojem. Czerpie inspiracje z rodzimych wzorców, odwołuje się do bogatej polskiej kultury, przetwarzając historyczne motywy w nowoczesny współczesny design.

Swój dorobek prezentował gościnnie na kilkudziesięciu wykładach i prezentacjach dla instytucji takich jak Uniwersytet Coventry w Wielkiej Brytanii, Międzynarodowy Kongres Architektury w Belgradzie, World Communication Forum Davos, Łódz Design Festival, 4Design Days.

Jest absolwentem dwóch uczelni, Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej oraz Wydziału Architektury Fachhochschule Muenster w Niemczech.

W grudniu 2009 roku założył interdyscyplinarną pracownię projektową BXBstudio, skupiając wieloletnie doświadczenie zawodowe zdobyte m.in. u Normana Fostera – jednego z najwybitniejszych współczesnych architektów na świecie.
W latach 2012-2017 pracownik naukowy na Wydziale Architektury i Sztuk Pięknych Akademii Krakowskiej im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. W 2014 roku zaliczony do grona 20 najbardziej utalentowanych młodych architektów świata wg wydawnictwa Wallpaper*. W 2015 roku znalazł się w gronie 15 najlepszych polskich architektów przed czterdziestką według Property Design. W roku 2018 otrzymał nagrodę „Architekci Małopolski 2017” za projekt Małopolskiej Chaty Podcieniowej oraz nagrodę PLGBC Green Building Awards za najlepszy projekt ekologiczny dla Eco Warsaw Tower. W roku 2019 ponownie nagrodzony przez PLGBC za Dom Symbiotyczny w kategorii najlepszy projekt ekologiczny. W 2021 projekt Małopolskiej Chaty Podcieniowej został zwycięzcą międzynarodowego konkursu Global Design Architecture Awards – Rethinking the Future jako jedyna realizacja z całego świata w tej kategorii. W tym samym roku za ten dom otrzymał również nagrodę German Design Award 2022 Special oraz The European Property Award, a wydawnictwo Property Design umieściło go na liście 10 najlepszych polskich architektów. W 2021 roku za projekt Polskiej Zagrody otrzymał nagrode Salonu Architektury przyznawaną przez Izbę Architektów.

W 2022 roku otrzymał podwójną nagrodę A’Design Award za projekt Chaty Podcieniowej oraz Polskiej Zagrody. Polska Zagroda otrzymała nominacje do Nagrody Roku SARP, znalazła się w finale World Architecture Festival Awards 2022 i wśród najlepszych budynków Dezeen Awards 2022.


BXB studio

BOGUSŁAW BARNAŚ, szef krakowskiego BXB studio, to jeden z najbardziej znanych I utytułowanych polskich architektów nowego pokolenia. Prestiżowy Wallpaper uhonorował go miejscem wśród 20 najlepszych młodych architektów świata, a Property Design w gronie 15 najlepszych polskich architektów przed czterdziestką oraz wśród 25 najlepszych polskich architektów… Studiował na Politechnice Krakowskiej i w Muenster, a szlify zdobywał w słynnych londyńskich pracowniach: Normana Fostera i Make Architects oraz krakowskiej Ingarden & Ewy Architekci.

Polska Zagroda Bogusława Barnasia, jeden z najbardziej znanych projektów BXB studio, kilka tygodni temu została nagrodzona srebrną statuetką A’Design Award we włoskim Como. Kilka dni temu ogłoszono, że znalazła się na tzw. długiej liście – 322 projektów wybranych spośród 5400 – konkursu Dezeen Awards 2022. Jest również w gronie tych projektów, które w Lizbonie walczą o tytuł najlepszego budynku świata. Czy podczas World Architecture Festival 2022 zostanie uhonorowana tytułem World Building of the Year, tego dowiemy się 2 grudnia. Tego samego dnia poznamy zwycięzcę Future Project of the Year? Tutaj w szranki staje kolejny projekt BXB studio – malowniczy Polski Dom.



























Zaloguj się jako Użytkownik aby móc dodawać komentarze.
«
»
«
»