Cykl wykładów „Architektura w Gdańsku w XIX wieku”

Organizatorzy zapraszają na ostatnie spotkania z cyklu pt. „Architektura w Gdańsku w XIX wieku”.

W programie dwa wydarzenia: „Architektura i historia budynków Politechniki Gdańskiej” - spacer, który poprowadzi Jakub Szczepański - profesor w Katedrze Historii Architektury i Konserwacji Zabytków na Wydziale Architektury Politechniki Gdańskiej oraz wykład historyczki sztuki, dr Magdalenya Staręgi pt. „Gdańsk ‒ Berlin. Historia architektonicznych relacji w długim XIX wieku”.

Udział w spotkaniach jest bezpłatny, jednak obowiązują wcześniejsze zapisy poprzez formularz zgłoszeniowy dostępnym na stronie wydarzenia - link poniżej.

Cykl odbywa się w Centrum Herdera Uniwersytetu Gdańskiego. Projekt realizowany jest dzięki wsparciu Goethe-Institut w Warszawie. Partnerem cyklu jest Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Josepha Conrada Korzeniowskiego w Gdańsku oraz Wydział Architektury Politechniki Gdańskiej.

Pierwsze z wydarzeń odbędzie się w sobotę, 25 października 2025 roku, w godzinach 10.00–12.00. Będzie to spacer po kampusie Politechniki Gdańskiej pod przewodnictwem prof. Jakuba Szczepańskiego. Uczestnicy poznają historię i architekturę najważniejszych budynków uczelni - m.in. Gmachu Głównego, budynku Wydziału Chemicznego czy Laboratorium Maszynowego. Prowadzący zwróci uwagę na detale architektoniczne, symbolikę oraz rozwiązania techniczne zastosowane w zabytkowych obiektach.

Drugie spotkanie zaplanowano na piątek, 7 listopada 2025 roku, w godzinach 17.30–19.30. Wykład dr Magdaleny Staręgi zatytułowany „Gdańsk – Berlin. Historia architektonicznych relacji w długim XIX wieku” poświęcony będzie relacjom między architekturą Gdańska a wzorcami pruskimi i niemieckimi. Prelegentka przybliży procesy, które kształtowały lokalne budownictwo w okresie od końca XVIII do początku XX wieku, ukazując wpływ berlińskich urzędników oraz ewolucję gdańskiego stylu architektonicznego.

Opis organizatora:

Silne cezury polityczne wyznaczające początek i kres „długiego” wieku XIX w Gdańsku stanowią także otwarcie i zamknięcie odrębnego okresu w dziejach lokalnego budownictwa. Zajęcie Gdańska przez Królestwo Prus w wyniku drugiego rozbioru Polski sprowadziło miasto do roli prowincjonalnego ośrodka podległego pruskiej, scentralizowanej administracji. Determinowała ona również kształt powstającej na terenie miasta architektury, przez co Gdańsk stopniowo był upodabniany do innych miast monarchii. Podobną politykę realizowano także po utworzeniu Cesarstwa Niemieckiego. Przedmiotem prelekcji jest prześledzenie, na ile formy budowli powstałych w latach 1793–1920 w Gdańsku były zunifikowane względem całego państwa pruskiego, a potem niemieckiego, i na ile – a także od kiedy – można mówić o ich lokalnym, gdańskim charakterze. W oparciu o szereg przykładów przyjrzymy się, na ile powstające w Gdańsku budowle zależne były od budowalnych urzędników berlińskich i propagowanych przez nich rozwiązań, jakim zmianom ulegały na przestrzeni dekad, a także czy możemy w ogóle mówić o indywidualnym rysie lokalnej architektury.